Kulturka

Antropologia władzy

Jadwiga Staniszkis zaczyna od pokazania dwóch ? konkurujących ze sobą ? źródeł po rządku (traktatowego i kryzysowego). W dwóch kolejnych esejach przedstawia filozofię władzy zawartą w Traktacie Lizbońskim. A także ? widoczną w tle zmianę ontologii władzy oraz jej podstaw epistemologicznych. Pierwszą część książki kończą rozważania dotyczące ewolucji ? od dyktatu idei, przez dyktat formy, do obecnego dyktatu mocy. Drugą część otwiera tekst pt. ?Kryzys jako norma?, poświęcony antropologii kryzysu. Tu właśnie autorka zajmuje się m.in. końcem ?buntu mas? i innymi cywilizacyjnymi konsekwencjami obecnego kryzysu. A także opisuje wykorzystanie sytuacji kryzysowej dla przebudowy modelu kapitalizmu i globalnej architektury, z traktowaniem kryzysu jako szansy. Kolejny esej jest przyczynkiem do antropologii komunizmu, ko niecznym ze względu na szybkie zapominanie, czym był tamten system. Zapominanie zakodowane w sposobie, w jaki zrekonstruowano myślowo komunizm w momencie jego odrzucania na po poziomie świadomości potocznej. W zakończeniu autorka próbuje odpowiedzieć na pytanie o świat po kryzysie, a także zarysować koncepcję niedualistycznej (postkantowskiej) władzy, istniejącej już tylko jako ?postulat? (założenie) przyjmowane przez samych poddanych.



Jadwiga Staniszkis (ur. 1942 w Warszawie), socjolog, politolog, publicystka, profesor w Instytucie Studiów Politycznych PAN oraz na Wydziale Politologii Wyższej Szkoły Biznesu ? National Louis University w Nowym Sączu. Jej specjalnościami naukowymi są socjologia organizacji, socjologia polityki i sowietologia. Zajmuje się zagadnieniami transformacji, instytucjonalizacji poskomunistycznego porządku oraz globalizacją. Jest absolwentką Sekcji Socjologicznej Wydziału Filozoficznego UW (1971 ? doktorat, 1978 ? stopień doktora habilitowanego nauk humanistycznych w dziedzinie socjologii, od 1991 ? profesor). Czynnie uczestniczyła w intelektualnym życiu politycznym na UW ? w konspiracyjnych spotkaniach dyskusyjnych, seminariach oraz protestach studenckich Marca?68, za co była represjonowana: zwolniono ją z pracy w Instytucie Socjologii UW (przywrócona w 1981) oraz siedem miesięcy przetrzymywano w areszcie. W sierpniu 1980 na zaproszenie Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Gdańsku uczestniczyła w negocjacjach ze stroną rządową, weszła w skład Komisji Ekspertów MKS. Po zawarciu porozumień sierpniowych i utworzeniu NSZZ ?Solidarność? była doradcą związkowców. Po wprowadzeniu stanu wojennego wykładała we Wszechnicy Solidarności i publikowała w prasie podziemnej. Wykładała na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles, Uniwersytecie Harvarda, Uniwersytecie Michigan, a także w Chinach, Japonii i na Tajwanie. Była stypendystką w Wilson Center w Waszyngtonie. W 2004 otrzymała nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (tzw. polski Nobel) w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych za badania nad procesem transformacji Polski i świata. Trzydziestego pierwszego sierpnia 2006 Prezydent Lech

• author: Jadwiga Staniszkis