Kulturka

Anna Solidarność

Książka Sławomira Cenckiewicza o ciężkim życiu i wielkich dokonaniach
Anny Walentynowicz (1929-2010) ma charakter biografii pretekstowej,
kreślącej jej portret nie tylko na tle konkretnej epoki, ale również
środowiska pracowniczego czy grupy społeczno-politycznej. Stąd tyle
miejsca poświęca autor dzieciństwu Walentynowicz, pracy ponad siły,
doświadczeniu przemocy fizycznej i głodu, Stoczni Gdańskiej, Wolnym
Związkom Zawodowym Wybrzeża, Sierpniu ?80, ?Solidarności?, podziemiu, a
nawet działalności w wolnej Polsce... To przez Annę Walentynowicz
powstała ?Solidarność?. To właśnie dla niej w 1980 r. stanęła Stocznia
Gdańska. Kiedy po trzech dniach Komitet Strajkowy zakończył strajk,
Walentynowicz miała odwagę stanąć na drodze robotników, którzy
opuszczali stocznię. To ta akcja, ten straceńczy czyn prostej robotnicy
stał się czynnikiem decydującym o losach Sierpnia ?80 i najnowszej
historii Polski.
Poszczególne etapy życia Anny Walentynowicz splatają się z losami
Polaków w XX wieku, bo jak słusznie zauważył już ćwierć wieku temu
Tomasz Jastrun, jej biografia to ?przypowieść o losie człowieka i całego
narodu?. Jej życie jest jak portret zbiorowy polskich robotników
wstających z kolan, by zbuntować się przeciwko komunizmowi. Pozostała na
zawsze skromna. Na swoje życie patrzyła zawsze jak na służbę. Zapytana o
to we wrześniu 1980 r. odpowiedziała bez zastanowienia: ?Czuwać, aby nie
było ludzi skrzywdzonych, aby podać rękę każdemu, który nie umie sobie
poradzić. Może sama zbyt wiele łez wylałam w życiu, chciałabym żeby z
mojego powodu ktoś choć o jeden raz w życiu więcej się uśmiechnął?.
W sobotę 10 kwietnia 2010 r. Anna Walentynowicz zginęła w katastrofie
lotniczej razem z Prezydentem Rzeczypospolitej Lechem Kaczyńskim,
ministrami, urzędnikami, kombatantami? Cieszyła się, że razem z
Prezydentem może polecieć do Katynia, by oddać hołd polskim bohaterom
zamordowanym przez Sowietów. Mówiła, że staje jej w pamięci ukochany
brat ? Andrzej Lubczyk, którego Sowieci wywieźli na Wschód. Chciała
odwiedzić cmentarz katyński, by nad grobami żołnierzy i policjantów
wolnej Polski oddać hołd wszystkim zgładzonym na ?nieludzkiej ziemi?, w
tym także swojemu bratu, którego mogiły nigdy nie odnalazła. Okazało
się, że był to jej ostatni lot? Zginęła tragicznie niedaleko lasu
katyńskiego?
Do książki została dołączona płyta CD z nagraniem spotkania Anny
Walentynowicz z wrocławskimi działaczami ?Solidarności? w roku 1981.

• author: Sławomir Cenckiewicz