Kulturka

Adam Smith. Życie i idee - James Buchan

Od chwili śmierci w 1790 roku niemogący się bronić Adam Smith bywał różnie i niekiedy niewłaściwie interpretowany. Jego teorie ekonomiczne zostały usunięte w cień przez dzieło Johna Stuarta Milla. W naszej epoce stał się ideologicznym patronem wolności biznesu i zmniejszenia wpływów państwa. Politycy tacy jak Margaret Thatcher i Ronald Reagan uznali słynne dzieło Smitha O bogactwie narodów za biblię liberalizmu. W swej żywo napisanej książce James Buchan obala mity narosłe wokół Adama Smitha. Pokazuje, że wyrasta on ponad współczesne kategorie polityczne. Poznajemy Smitha jako człowieka - w jego niekiedy trudnej przyjaźni z Davidem Hume'em, w jego wytworności i hipochondrii, w pasji profesora i badacza, a z drugiej strony - w przyziemnym zajęciu urzędnika celnego. Towarzyszymy mu w jedynej podróży po Europie, którą odbył jako opiekun dwóch zamożnych studentów. Buchan rysuje portret ?lozofa na podstawie swoich dwudziestopięcioletnich badań, które doprowadziły go do wniosku, że arcydzieła Smitha O bogactwie narodów i Teoria uczuć moralnych to tylko błyskotliwe fragmenty niezwykle ambitnego i nigdy nieukończonego przedsięwzięcia ?lozo?cznego - analizy podstaw mechanizmów działania współczesnego społeczeństwa. W dzisiejszym ciągle rozgoryczonym świecie poszukiwanie to jest tym bardziej aktualne.